Vadeli Mevduat Nedir? Yatırımcılar İçin Vade, Faiz ve Getiri Hesaplama Rehberi
Vadeli Mevduat Nedir?
Vadeli mevduat hesapları, paranızı risksiz bir şekilde değerlendirebileceğiniz yatırım araçlarından biridir. Paranızın belli bir süre bankada durması karşılığında paranıza banka tarafından belli bir faiz işletilir. Faiz oranları, bankalar tarafından serbestçe belirlenebilir. Yani her banka farklı vadelerde farklı faiz oranları sunar. Peki vadeli mevduat hesabına para yatırmadan önce dikkat etmeniz gerekenler nelerdir?
Vadeli mevduat hesabına para yatırdığınızda, paranızı vade boyunca bankadan çekmemeyi taahhüt etmiş olursunuz. Paranızı vadeden önce çekmek istediğinizde, faiz getirisinden mahrum kalabileceğinizi unutmayın. Para yatırmadan önce ilk olarak o paraya ne kadar süre sonra ihtiyaç duyacağınızı belirlemeli ve sırf daha yüksek faiz oranı sunulduğu için size uygun olmayan vadelerde hesap açmamalısınız.
Eğer herhangi bir zaman kısıtınız bulunmuyorsa, farklı vadeler ve faiz oranları arasında kıyas yapmanız gerekir.
Kıyas yapmadan önce net faiz ve brüt faiz ayrımını yapmalısınız. Brüt faiz oranı banka tarafından sunulan faiz oranıyken, net faiz oranı faiz geliri üzerinden vergi ödedikten sonra elde edeceğiniz getirinin ne kadar olacağını gösterir. Örneğin; brüt faiz oranı %20 ve elde edilen faizin %10’u kadar vergi ödeniyorsa, %20’nin %10’u kadar yani %2 oranında vergi ödersiniz. Bu durumda net faiz oranı %18 olacaktır. Vadeli mevduat üzerinden hesaplanan vergi, vadenin uzunluğuna göre değişiklik gösterir. Genellikle vade uzadıkça uygulanan vergi oranları da düştüğünden, vadesi uzun mevduatların vergisel olarak daha avantajlı olduğuna dikkat etmelisiniz.
Bankalar tarafından vadeli mevduatlar için sunulan faiz oranları yıllık ve basit şekilde belirlenir. Bu nedenle elde edeceğiniz faizi hesaplarken, sunulan vadenin bir yıl içerisinde ne kadar tekrarlandığını bulmalı ve faiz oranını bulduğunuz sayıya bölmelisiniz. Örneğin banka 6 ay vade için faiz oranını %12 olarak sunuyorsa, bir yılın içerisinde 6 ay 2 kere tekrarlandığı için %12’yi 2’ye böleriz ve 6 ayda anaparamız üzerinden toplam %6 oranında faiz kazancımız olacağını hesaplarız, banka aynı faiz oranını 3 ay vade için sunuyorsa benzer şekilde %12’yi 4’e bölüp, anaparamıza 3 ayda toplam %3 faiz işletileceğini hesaplayabiliriz.
Bankalar tarafından sunulan faiz oranları o günün şartlarına göre belirlenir. Ve ileride ekonomik gelişmeler, enflasyon oranları ve Merkez Bankası’nın faize ilişkin kararları bankalar tarafından sunulan faiz oranlarının değişmesine sebep olabilir. Faiz oranlarına ilişkin beklentilerimiz de vade seçiminde önemlidir. Çünkü vade bittiğinde, yeni vadeli mevduatımızı o dönemin güncel faiz oranları üzerinden bağlayabiliriz. Eğer ileride faiz oranlarının yükseleceğini bekliyorsak, kısa vadeli, faiz oranlarının düşeceğini bekliyorsak uzun vadeli mevduatları tercih etmek daha doğru bir tercih olabilir.
